Górzak
Alticola | |||
Blanford, 1881[1] | |||
Przedstawiciel rodzaju – górzak himalajski (A. stoliczkanus) w Ladakh w Indiach | |||
Systematyka | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | zwierzęta | ||
Typ | strunowce | ||
Podtyp | kręgowce | ||
Gromada | ssaki | ||
Podgromada | żyworodne | ||
Infragromada | |||
Rząd | gryzonie | ||
Podrząd | Supramyomorpha | ||
Infrarząd | myszokształtne | ||
Nadrodzina | myszowe | ||
Rodzina | chomikowate | ||
Podrodzina | karczowniki | ||
Plemię | Clethrionomyini | ||
Rodzaj | górzak | ||
Typ nomenklatoryczny | |||
Arvicola stoliczkanus Blanford, 1875 | |||
Synonimy | |||
| |||
Gatunki | |||
| |||
| |||
| |||
|
Górzak[4] (Alticola) – rodzaj ssaka z podrodziny karczowników (Arvicolinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).
Zasięg występowania
Rodzaj obejmuje gatunki występujące w środkowej i wschodniej Azji, od Afganistanu po Cieśninę Beringa[5][6][7].
Morfologia
Długość ciała (bez ogona) 87–135 mm, długość ogona 13–65 mm; masa ciała 20,8–69 g[6][8].
Systematyka
Rodzaj zdefiniował w 1881 roku brytyjski zoolog i geolog William Thomas Blanford na łamach The journal of the Asiatic Society of Bengal[1]. Na gatunek typowy Blanford wyznaczył górzaka himalajskiego (A. stoliczkanus).
Etymologia
- Alticola: łac. altus ‘wysoki’ (tj. średniogórze, góra), od alere ‘żywić’; -cola „mieszkaniec”, od colere ‘zamieszkiwać’[9].
- Aschizomys: gr. negatywny przedrostek α- a- ‘bez’; σχιζω skhizō ‘podzielić’; μυς mus, μυος muos ‘mysz’[10]. Gatunek typowy: Aschizomys lemminus G.S. Miller, 1899.
- Platycranius: πλατυς platus ‘szeroki, płaski’; κρανίον kranion ‘czaszka’[11]. Gatunek typowy: Microtus strelzowi Kastschenko, 1899.
Podział systematyczny
Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World umieszczają A. lemminus w monotypowym rodzaju Aschizomys natomiast A. macrotus w Clethrionomys[5], jednak nowsze analizy oparte o dane molekularne sytuują oba taksony w obrębie Alticola[12], choć potrzebne są dalsze badania dotyczące wszystkich gatunków w ramach rodzajów Alticola i Clethrionomys, aby w pełni określić ogólną pozycję tych gatunków[13]. Tutaj lista występujących współcześnie gatunków zgrupowanych w dwóch podrodzajach za Mammals Diversity Database i All the Mammals of the World[13][8][4]:
- Aschizomys G.S. Miller, 1898
- Alticola lemminus (G.S. Miller, 1899) – górzak syberyjski
- Alticola macrotis (Radde, 1862) – górzak wielkouchy
- Alticola Blanford, 1881
- Alticola argentatus (Severtzov, 1879) – górzak srebrzysty
- Alticola parvidens Schlitter & Setzer, 1973
- Alticola albicauda (F.W. True, 1894) – górzak białoogonowy
- Alticola montosus (F.W. True, 1894) – górzak kaszmirski
- Alticola stoliczkanus (Blanford, 1875) – górzak himalajski
- Alticola barakshin Bannikov, 1947 – górzak ałtajski
- Alticola strelzowi (Kastschenko, 1899) – górzak płaskogłowy
- Alticola semicanus (G.M. Allen, 1924) – górzak mongolski
- Alticola tuvinicus Ognev, 1950 – górzak tuwański
- Alticola olchonensis Litvinov, 1960 – górzak bajkalski
- Alticola roylei (J.E. Gray, 1842) – górzak stokowy
- Alticola kohistanicus Kryštufek & Shenbrot, 2022
Opisano również gatunek wymarły z obszaru dzisiejszej Chińskiej Republiki Ludowej[14]:
- Alticola simplicidentata Zheng Shaohua & Cai Baoquan, 1991
Przypisy
- ↑ a b W.T. Blanford. On the Voles (Arvicola) of the Himalayas, Tibet, and Afghanistan. „The journal of the Asiatic Society of Bengal”. 50, s. 96, 1881. (ang.).
- ↑ G.S. Miller. Description of a new genus and species of microtine rodent from Siberia. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 50, s. 369, 1898. (ang.).
- ↑ N.F. Kastschenko. Stenocranius и Platycranius два новьіе пoдрoдa сибиpcкиxъ пoлeвoкъ. „Eжeгoднкъ Зooлoгичecкaгo Музeя Имлeрaтoркoй Акaдeміи Haукъ”. 6, s. 199, 1901. (ros.).
- ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 235. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 348. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ a b U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 304–307. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Alticola. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-23].
- ↑ a b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 224. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 90.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 123.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 543.
- ↑ S.Yu. Bodrov, V.K. Vasiljeva, I.M. Okhlopkov, N.V. Mamayev, E.S. Zakharov, A.Yu. Oleinikov, E.A. Genelt-Yanovskiy & N.I. Abramson. Evolutionary history of mountain voles of the subgenus Aschizomys (Cricetidae, Rodentia), inferred from mitochondrial and nuclear markers. „Integrative Zoology”. 15 (3), s. 187–201, 2020. DOI: 10.1111/1749-4877.12415. (ang.).
- ↑ a b N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-03]. (ang.).
- ↑ S. Zheng & B. Cai. Fossil Micromammals from the Donggou Section of Dongyaozitou, Yuxian County, Hebei Province. „Contributions to INQUA”. 13, s. 100–131, 1991.
Bibliografia
- T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).